Bu çalışmanın konusu, 1849-1851 yılları arasında Bosna Vilayetindeki ağa ve bey-lerin, Tanzimat’ın uygulanmasına karşı muhalefetini teşkil eden isyan olacaktır. O dönemde, bu olay ne yazık ki Bosna basımında yer almamıştır, çünkü matbaa yaklaşık 15 yıl sonrasında kurulacaktır. Neyse ki komşu ülkesi olan Sırbistan’da, 1849-1851 isyanına yoğun bir ilgi gösterilmiştir ve bu çalışmada incelenecek olan Srpske Novine’de (Sırp Gazetesi) önemli olaylar ve onlara dair yer alan yorum-lardır. Osmanlı Arşivi’nin yanı sıra Sarajevo, Zagreb, Beograd, Zadar, Dubrovnik ve Sarajevo’daki Avusturya Konsolosluğunun Arşivi bu konudazengin bilgi kay-naklarıdır. Söz konusu olan isyandan en çok etkilenen Müslüman entellektüel kesim bu olaya dair çok yazılı kaynak bırakmamıştır fakat, Bosnalı Fransisken-ler ve Ortodoks papazlar edebi değerinde kendi gözlemlerini kaydetmişlerdi. Ancak Avusuturya Macaristan İmparatorluğu’nun hakimiyetinin ilk yıllarında, kronikçi Muvvekit, belgelere dayanarak değerli bir eser bırakacaktır. İsyanı bas-tırmakla görevlendirilmiş ve bu sürecin başaktörü olan Ömer Lütfi Paşa askeri icraatları konusunu incelenmiş olsa da, özel hayatı konusunda oldukça sınırlı bilgi bulunmaktadır. Ancak elimizde olan biyografisi tüm diğer çalışmalara ışık tutar niteliktedir. Bosna Hersek’in en önemli tarihçilerinden biri olan Galib Sl-jivo’nun, Omer Pasa Latas u Bosni i Hercegovini adlı eserinde, isyanın sebeplerini ve cereyan ettiği sırada sosyal, siyasi ve ekonomik şartları ele alınmaktadır. 1851 İsyanını, Bosnalı Müslümanların tarihinde bir dönüm noktası olarak değerlen-diren Safvet Beg Basagic Kratka uputa u prošlost Bosne i Hercegovine (1463-1850) adlı eserinde bu konuya değinmektedir. Markus Koller, ‘Ömer Pasha Latas and the Ottoman Reform Policy in Bosnia and Herzegovina (1850–1851)’ adlı maka-lesinde, Osmanlı Devletinin isyan bastırmakla görevlendirdiği kişilerinin kimlik ve tarihi arka planını göz önünde bulundurarak ilginç bir tez sunmakta ve bu çerçevede Ömer Lütfi Paşa’nın askeri profilini yorumlamaktadır. Ayrı bir konu olarak ayrıntılı bir şekilde Türk akademisinde henüz ele alınmamış bu olay, bazı kaynaklarda kısmen incelenmiştir. Zafer Gölen, Abdullah Saydam ve Hamdi Ertuna çalışmalarıyla katkıda bulunmuştur. Bu çalışmada yerli dilleri olan Boşnakça ve Sırpçanın yanı sıra İngilizce ve Türkçe eserleri kullanılmıştır. Bu çalışmada, 1 Mart 1850 – 29 Nisan 1851 tarihleri arasında çıkan Sırp Gazetesi-nin bazı sayılarındaki yazılar tercüme edilip, analiz edilmiştir. Gazetenin incele-nen sayıları isyan için önemli tarihlerini baz alarak belirlenmiştir.