Eğitimde modernleşmenin başladığı 19. Yüzyılın ortalarından itibaren Osmanlı Devleti’nin önemli liman ve ticaret kenti olan Selanik, modernleşme hamlele-rinin tebarüz ettiği bir şehir olarak ön plandadır. Özellikle 1870’lerden itibaren açılan okullar, şehrin görece daha özgür atmosferini kullanıp, modern usulleri müfredatlarıyla birleştirip, bu anlamda diğer şehirlerde yer alan okullardan ayrı vasıflar taşımıştır denilebilir. Öyle ki II. Meşrutiyet’in ilanını takip eden dönem-de özellikle Selanik’teki eğitim kurumlarında yetişmiş bazı isimlerin önemli po-zisyonlara geldiği, bulundukları pozisyonlarda yaptıkları işlerle isimlerini sonra-ya taşıdıkları belirtilebilir. Kökleri 17. Yüzyıla kadar uzanan ve Selanik’in demografik yapısı içerisinde yer alan Dönme cemaati ise, Osmanlı devlet adamlarının açtığı modernleşme kapı-sından ilk giren unsurlardan olmuştur. Nüfus itibariyle azınlık grubu olarak ni-telenebilecek bu cemaatin üyeleri, ticaret ve eğitimde dikkat çekici gelişmelerin başını çekmiştir. Çoğunluk kendi gruplarına hitap etmesine, dışarından katılıma pek açık olmamasına rağmen Dönme cemaatlerinin açtığı okullar eğitim tarihi açısından kendisinden sonra ortaya çıkan gelişmeler için önemli görülmektedir. Dönme cemaati kendi içerisinde bütünlük arz etmez; Sabetay Sevi’nin ölümü sonrası cemaat yıllar içerisinde farklı kollara ayrılır. Yakubiler, Karakaşlar ve Kapancılar olarak bilinen bu üç kol, farklı başlık ve öncelikler sebebiyle birbi-rinden ayrılır (Şişman, 2016, s. 157-190). Özellikle Karakaş ve Kapancıların, Se-lanik’te 19. yüzyılın ikinci yarısında açtığı okullar, bu okullarda verilen eğitim ve okullarından mezun olan isimlerin hem Osmanlı Devleti’nin son yıllarına hem de Cumhuriyet’e yaptığı katkılar/etkiler sebebiyle ön plana çıkmıştır denilebilir. Örneğin 1869 Maarif Nizamnamesi’nin iptidai okullara verdiği izni ilk kullanan Şemsi Efendi’nin açtığı okul, metodu, müfredatı ve mezunları sebebiyle bugün sadece akademi içerisinde değil, geniş halk kitleleri tarafından da bilinmektedir. Bu ve benzeri sebeplerle, bu makalede önce cemaatin kısa bir tarihi verilecek, ar-dından okullara temas edilerek onların diğer okullardan ayrılan yöneleri gösterme-ye çalışılacak ve daha sonra buralardan mezun olan önemli kişiler zikredilecektir.