Kamuoyu, kamusal alan, kitlelerin siyasal alanın belirleyicileri olmaları dev-letlerin meşruiyet üretme zorunluluğunu da ortaya çıkarmıştır. Anayasa, vergi, vatandaşlık gibi kurumlar bu meşruiyet zeminin en önemli unsurları olarak mo-dern 20. yüzyılı belirlemişlerdir. Balkanlarda Osmanlı sonrası siyasal, toplum-sal, kültürel ve dini hayat yepyeni bir dönemi içermekle beraber ilk kez Müslü-manların azınlık olması gerçeğiyle onları karşı karşıya bırakmıştır. Yugoslavya Krallığı yeni bir modern devlet, ulus ve ideoloji inşasının baskısı ile yüzleşirken Müslümanlar (Türkler, Arnavutlar ve Boşnaklar) bu yeni duruma karşı çeşit-li pozisyonlar üretmeyi amaçlamışlardır. Bu zeminin önemli çıktılarından biri kurumsal ve geleceğe yönelik ideolojik bir aygıt olması hasebiyle kuşkusuz eği-tim olmuştur. Devlete meşruiyet üretmenin en güçlü ve doğrudan yolu bilginin aktarılma şekli olması hasebiye Yugoslavya Krallığı modern devlet pratiklerini kullanmada kayıtsız kalmayarak devletin mevcut tüm altyapısal iktidarını bu sü-reçte devreye sokabilmiştir. Ortodoks kiliselerinin birleştirilmesinden, Katolik kilisesi ile Konkordat (Anlaşma) görüşmelerine kadar din eğitiminin nasıl ola-cağına dek bir çok farklı alanlardan topluma din üzerinden nüfuz etmeye ça-lışılmıştır. Balkanlarda Osmanlı devletinin şekillendirdiği topluluklarda din ve eğitim birbirine geçmiş süreçler olarak benimsenmiş ve buna yönelik kurum-sallaşmış yapılar üretilmesiyle yeni devlet ve millet inşa süreçlerinde ciddi bir direnç oluşturulmuştur. Müslümanlar için bu anlamda medreseler hem eğitim hem de din eğitimini barındıran en temel kurumlar olarak görülmüştür. Krallık döneminde medreseler geleneksel yapı ve modern devlet arasındaki mücadele-nin önemli kavşaklarından biri haline dönüşmüştür. Makedonya’daki toplumsal yapı bu anlamda önemli örneklerden birini de ortaya çıkarmıştır. Meddah Med-resesi, Kral Aleksandar Medresesi ve İsa Bey Medresesi ortaya çıkışları, eğitim müfredatları, sonuçları itibariyle din-devlet ilişkileri, devletin müdahalesi açı-sından önemli örnekler olarak dikkat çekmektedir.