Editorial Publishings
Meddah Medresesi Müfredatında Aklî İlimlerin Yeri
Authors
-
Mahmut MeçinDoç. Dr., Mardin Artuklu Üniversitesi
Synopsis
Medreseler Abbasi döneminden itibaren İslam tarihinde ilim ve irfanın neşv u nema bulduğu kurumların başında gelir. Osmanlı döneminde de bu mümtaz rolünü sürdüren medreseler imparatorluğun doğuda ve batıda genişleyen coğ-rafyasında başta eğitim-öğretim faaliyetleri ve mimari özellikleriyle Türk-İslam kültürünün yerleşmesinde önemli katkılar sunmuştur. Bu medreselerde uygu-lanan müfredat dikkate alındığında bugünün üniversiteleriyle mukayese edi-lebilecek bir içeriğe sahip oldukları söylenebilir. Osmanlı döneminde kurulan ve Türk-İslam kültürünün Balkan yarımadasında günümüze kadar yaşamasını sağlayan medreselerden biri de Meddah Medresesi’dir. Camileri, medresele-ri, han ve hamamlarıyla Osmanlı kültür ve medeniyetinin Balkanlarda temsil edildiği en güzide şehirlerin başında gelen Üsküp’ün 1392’de fethedilmesinin hemen akabinde inşa edilen külliye içerisinde yer alan Meddah Medresesi Os-manlı’nın Rumeli topraklarındaki en kadim medreselerinden biridir. Bu bildi-ride Üsküp’ün bir ilim ve kültür merkezi haline gelmesinde önemli bir yere sa-hip olan Meddah Medresesi’nin müfredatı ve bilhassa bu müfredatta yer alan aklî ilimlerin yeri ele alınacaktır. Üsküp’ü fetheden ordunun komutanı Yiğit Paşa’nın hocası ve şeyhi Meddah Baba adına inşa ettirdiği bilinen Medresenin kuruluş tarihi, eğitim müfredatı, müderrisleri ve talebelerine dair ne yazık ki sahih ve detaylı bilgiler bulunmamaktadır. Bununla birlikte eldeki sınırlı kay-naklardan yola çıkarak Meddah Medresesinin Osmanlı döneminde Üsküp’te inşa edilen ve yaklaşık 500 yüz yıl faaliyet gösteren bir medrese olduğu söylenebilir.
Bildiride ulaşılan sınırlı kaynaklar değerlendirilerek Meddah Medresesi’nin Os-manlı medrese geleneğini sürdüren bir kurum olarak dinî ilimler ağırlıklı bir müfredatı uygulamakla birlikte medresede mantık ve kelâm gibi aklî ilimlerin de tedris edildiği tetkik ve tahkik edilmeye çalışılacaktır. Bildiride bahse konu medresenin Osmanlı sonrasında 1923 yılında Ataullah Kurtiş tarafından yeniden açıldığı dönem müfredatında yer alan mantık ve kelâm ilminin yeri ve önemi belirlenmeye çalışılırken önceki dönem müfredatına dair değerlendirmelerde de bulunulacaktır. Meddah Medresesi’nin nihayetinde bir Osmanlı medresesi olduğundan hareketle bu medresenin müfredatında aklî ilimlerin yerini tespit etmeye çalışmadan önce Osmanlı medrese geleneğinde aklî ilimlerin durumu hakkında kısaca bilgi vermek yararlı olacaktır.
Copyright
Copyright (c) 2025 Idefe Publications
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Downloads
Publication Information
-
Publication TypeChapter
-
Volume
-
Pages325-340
-
PublishedJune 9, 2025
-
Series
-
Series PositionResearch 6
Abdula, S., & İmamoğlu, A. T. (Eds.). (2025). Meddah Medresesi Müfredatında Aklî İlimlerin Yeri. In Üsküp’te Meddah Medresesi: Vol. Research 6 (pp. 325-340). Idefe Publications. https://doi.org/10.5331/