Editorial Publishings
Üsküp’ün Töreli Şâiri Abdülfettâh Raûf’un Hâtif Mahlasıyla Söylediği Şiirler
Authors
-
Abdülkadir DağlarDoç.Dr., Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
Synopsis
1910-1963 yılları arasında Üsküp’te yaşayan Abdülfettâh Raûf Efendi, 20. asır Balkanlar’ında Osmanlılık hüviyetini muhâfaza gayretiyle temâyüz eden bir âlim-şâirdir. Osmanlı bakiyyelerin-den Meddâh Medresesi’nde hem talebelik hem de müderrislik yapma imkânı bulmuş olan Fettâh Efendi, Osmanlı ilmiyye-sine mensup çoğu müderriste olduğu gibi, yoğun olarak şiirle iştigâl etmiş, terekesinde defterler dolusu yüzlerce şiir yâdigâr bırakmıştır.
Fettâh Efendi’nin, bir kısmı 2021-2023 yılları arasında Üsküp’te beş ayrı kitap hâlinde yayınlanmış olan şiirlerinde, tam bir münevver olarak idrâk ettiği geçiş döneminin izleri ile hâlet-i rûhiyyesine hâkim olan hissiyât ve tahassüsâtını müşâhede et-mek mümkündür. Şiirlerine, dağılma öncesi tüm Osmanlı sı-nırlarını hâlâ vatan belleyen bir münevverin dikkat ve rikkati hâkimdir. O, “töre” tâbîr edilebilecek olan, ehl-i sünnet dâiresi üzerine binâ edilmiş İslâm itikadı ile Osmanlı örf ve an‘anelerini şiirlerine sindirmiş, İstanbul başta olmak üzere vatanın hemen her köşesinin rûhunu yansıtmayı başarmıştır.
Fettâh Efendi’nin şiirlerinde fikir olarak Tanzîmât sonrası Türk şiirinin izleri ile üslûp olarak Mehmed Âkif’in te’sirleri rahat-lıkla görülebilir. Bununla birlikte, şiirlerinde bilhassa Sâdeddîn Sırrî ile Yahyâ Kemâl üzerinden Dîvân Şiiri’nin rûhunu da tâkîb edebilmek mümkündür. Şiirlerinin tamâmında arûz veznine hâkim olan bir şâirin edâsı ile kimi şiirlerinde Dîvân şâirlerinin güzellik, aşk, hasret telâkkîleri dikkat çekmektedir.
Fettâh Efendi’nin, Dîvân Şiiri edâsı ve usûlünce yazdığı şiirleri-nin, daha çok beyit esâsı üzerine inşâ edilmiş olduğunu, bunun yanında bu şiirlerinde “Hâtif” mahlasını kullandığını söylemek gerekir. Bilindiği üzere Hâtif, Dîvân Şiiri geleneğinde “gaybdan seslenen, fısıldayan” anlamında “şâire ilhâm getiren melek, il-hâm taşıyan cin ya da peri”nin adı olarak çokça kullanılmakta-dır. Ayrıca, Dîvân Şiiri geleneğinde Hâtif mahlasını kullanmış olan başka şâirlerin varlığı da kaynaklarıyla malumdur.
Bu tebliğ vesîlesiyle, Fettâh Efendi’nin yayınlanmış beş şiir kitâbında Hâtif mahlasıyla yazmış olduğu şiirleri üzerinde duru-lacak, bununla birlikte Hâtif mahlasını tercîh etme sebebi araş-tırılıp sorgulanacaktır.
Copyright
Copyright (c) 2025 Idefe Publications
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Downloads
Publication Information
-
Publication TypeChapter
-
Volume
-
Pages129-152
-
PublishedJune 8, 2025
-
Series
-
Series PositionResearch 4
Üsküp’ün Töreli Şâiri Abdülfettâh Raûf’un Hâtif Mahlasıyla Söylediği Şiirler. (2025). In S. Abdula, Abdülfettah Rauf: Şiiri, Düşünce Dünyası ve Hayatı: Vol. Research 4 (pp. 129-152). Idefe Publications. https://doi.org/10.5331/