Ottoman and Balkans

Hoca Tahsin Efendi’nin Esâs-ı İlm-İ Hey’et Adlı Eserinde Modern Astronomi

Authors

  • Orhan Güneş
    Doç. Dr., İstanbul Medeniyet Üniversitesi
Modern astronominin Osmanlı’daki serüveni Tezkireci Köse İbrahim Efendi’nin 1662’de kaleme aldığı Secencel el-eflâk fî gâyet el-idrâk adlı eserle başlar. 17. ve 18. yüzyıllarda ağırlıklı olarak pratik astronomi sahasına giren zîc çevirileri yapıl-mıştır. Ancak 18. yüzyılın son çeyreğinde kurulan mühendishâneler bu eğilimi değiştirmiştir. Batı tarzı eğitim veren bu kurumlar müfredatlarına diğer bilim-lerin yanı sıra astronomiyi de almışlardır. Böylece modern astronominin teorik kısmı da çalışılmaya başlanmıştır. 19. yüzyılın ilk yarısında söz konusu okullar-da hocalar tarafından hazırlanan ders notları Mühendishâne baş hocası İshak Efendi’nin (ö. 1834) hazırladığı Mecmûa-i Ulûm-i Riyâziyye adlı dört ciltlik bir tür modern bilimler ansiklopedisinin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Yine bu dönemde Kuyucaklızâde Mehmed Âtıf (ö. 1847) ve Hayâtîzâde Seyyid Şeref Halil (ö. 1851) gibi isimler de modern astronominin medrese çevrelerinde tanınması-nı sağlamışlardır.

Hoca Tahsin Efendi’nin Esâs-ı İlm-İ Hey’et Adlı Eserinde Modern Astronomi

Downloads

Publication Information

Hoca Tahsin Efendi’nin Esâs-ı İlm-İ Hey’et Adlı Eserinde Modern Astronomi. (2025). In E. Baga, Osmanlı Avrupası’nda Bilim ve Düşünce: Vol. Research 8 (pp. 69-85). Idefe Publications. https://doi.org/10.5331/