Translated Works

Ad Fontes! (kthimi te burimet) hermeneutika biblike dhe epistemologjia në agimin e reformimit

Authors

  • Torrance Kirby
    Prof., Universiteti McGill
Historia e hermeneutikës biblike të Reformave Protestante në Evropën veriore fillon siç duket me Humanizmin e Rilindjes me riorientimin e tij vendimtar të epistemologjisë nga përkrahësit e Mësimit të Ri (New Learning). Me kontributin vendimtar të Desiderius Erasmus në botimin e tij kritik të Dhiatës së Re Greke, Novum Instrumentum Omne, i botuar për herë të parë pesëqind vjet më parë në 1516, kjo lëvizje fitoi fuqi të madhe.1 Kritika ekstreme e epistemologjisë konvencionale mbështet kritikën gjithëpërfshirëse të studiuesit holandez të metodës skolastike mesjetare dhe të hermeneutikës. Logjika dhe plani i Erasmusit për reformën sistemstike fetare dhe morale bazohet në rinovimin e teorisë së njohjes - në të vërtetë, ai propozon një konvertim dramatik neoplatonik të epistemologjisë. Themelet e hermeneutikës biblike të reformimit mund të gjenden në këtë ndryshim epistemologjik. Në veprën e tij “Enchiridion militis Christiani” të botuar në vitin 1503, Erasmusi së pari shtjellon shpjegimin e tij mbi njohjen njerëzore, e cila në mënyrë efektive ripërtërin teorinë e dijes së Platonit, si pjesë e një sulmi të ashpër ndaj praktikave rituale tradicionale të Kishës Perëndimore të mesjetës dhe abuzimeve morale.2 Alegoria e famshme mbi shpellën e Platonit në Librin VII të Republikës e përshkruan filozofin si Ad Fontes! (kthimi te burimet) hermeneutika biblike dhe epistemologjia në agimin e reformimit1i që kthehet dhe largohet (περιάγειν) nga imazhet kalimtare të ndjeshmërisë -’εἴδωλα’, sikur të ishte një shfaqje kukullash; dhe si dikush që kur del nga Shpella, ngjitet lart drejt shkëlqimit brilant të diellit intelektual - Forma e së Mirës.3 Sipas këtij rrëfimi të konvertimit epistemologjik, filozofi është ai njeri i pashoqërueshëm e i rrallë i cili mund të njohë pavlefshmërinë e imazheve të ndezura që përfaqësojnë fluksin e ‘të bërit’; duke u kthyer dhe duke shikuar larg nga këto paraqitje të errëta shqisore (φαντάσματα), ai arrin të njohë në Format ose Idetë realitetin e qëndrueshëm të ‘qenies’ së përhershme:

Ad Fontes! (kthimi te burimet) hermeneutika biblike dhe epistemologjia në agimin e reformimit

Downloads

Publication Information

Bedir, M., & Özaykal, M. . (Eds.). (2025). Ad Fontes! (kthimi te burimet) hermeneutika biblike dhe epistemologjia në agimin e reformimit. In N. . Kızılkaya, Modernizimi Protestanizimi dhe Selefizmi: Vol. Research 2 (pp. 106-124). Idefe Publications. https://doi.org/10.5331/