Translated Works

Nuk ka literalistë: sunitë e hershëm dhe interpretimi i hapur në teologji dhe jurisprundencë

Authors

  • Jonathan AC Brown
    Assoc. Prof., Georgetown University
Brenda traditës islame, akuza e literalizmit (kuptimi fjalë për fjalë) është një akuzë relativisht e re. Sidoqoftë, ai përfshin disa kundërshtime shekullore në përshkrimin e tij. Ka pasur mjaft përputhshmëri mbi cilat është bazuar kjo akuzë e përgjithshme. Një nga bazat është Ehlu’s-sunneti ve’l-Xhemâati, ndjekësit e sunetit dhe xhematit. Me këtë nuk i referohem ehli-sunetit në tendat e tyre magjistrale e të madhe, të formës esharite dhe maturidite të shekullit të njëmbëdhjetë hixhri, me integrimin e tyre të sofistikuar të logjikës dhe filozofisë. Po i referohem grupit ehli-hadith në formën e tij origjinale, grupi që së pari e identifikoi veten me krenari Ehlu’s-sunnet ve’l-Xhemâat. Në fund të shekullit të 8-të dhe në fillim të shekullit të 9-të hixhri. Ata janë akuzuar për antropomorfizëm (teshbîh, texhsîm) nga racionalistët e hershëm myslimanë dhe për një keqkuptim të gabuar të kuptimit ligjor që qëndron pas teksteve argumentuese në Kuran dhe Sunet nga juristët e Kufës në periudhën e hershme islame dhe nga ndjekësit e shkollave kryesore juridike deri në kohën e sotme. Nëse pretendimi për literalizmin është i ri, ka të ngjarë sepse në përgjithësi mbështetja serioze e një leximi literalist të shkrimeve të shenjta në Islam u pa kryesisht si qesharak. Medhhebi dhahiri, një shkollë mendimi që njohu në mënyrë eksplicite hermeneutikën e saj si të shtrirë jo më shumë se kuptimi literal i tekstit, nuk ka pasur kurrë më shumë se një grusht përkrahësish. Gjithashtu, u zbulua me shpejtësi se ishte më aktiv në interpretim sesa kishte pranuar më parë. Nuk ka literalistë: sunitë e hershëm dhe interpretimi i hapur në teologji dhe jurisprundencë Sipas el-Hatib el-Bagdadiut (v. 463/1071) dhe të tjerëve, dijetarët dhahiri pranuan se, përveç kuptimit literal, të qartë të tekstit dëshmues, ata gjithashtu shqyrtuan atë që ata e quanin dêlil (argument). Dhe ky delîl ishte në gjendje të përfundonte shumicën e punës interpretuese që shkollat e tjera të drejtësisë dhe teologjisë e klasifikuan si rezultat i interpretimit përtej kuptimit literal, gjuhësor (te’vil), të specifikues (tahsîs) dhe të formave të ndryshme të arsyetimit analogjik ose argumentit më të fortë (kijas).

Nuk ka literalistë: sunitë e hershëm dhe interpretimi i hapur në teologji dhe jurisprundencë

Downloads

Publication Information

Bedir, M., & Özaykal, M. . (Eds.). (2025). Nuk ka literalistë: sunitë e hershëm dhe interpretimi i hapur në teologji dhe jurisprundencë. In N. . Kızılkaya, Modernizimi Protestanizimi dhe Selefizmi: Vol. Research 2 (pp. 155-159). Idefe Publications. https://doi.org/10.5331/