Nga ehli-hadithi te shkolla e kuranijjunëve dhe lëvizja ‘Progressive Muslims’: instrumentalizmi i tekstit dhe evolucioni i përjetuar në konceptin e fesë me në qendër tekstin Si rezultat i zgjerimit të ndikimit politik dhe kulturor të Evropës në botën islame, problemet shumëdimensionale me të cilat u përballen shoqëritë myslimane u bënë shkas për përpjekjet reformiste në fusha të ndryshme. Nga njëra anë, filluan reforma ushtarake, politike dhe ekonomike duke marrë si shembull modelin evropian, nga ana tjetër, që nga mesi i shekullit të 19-të morën vrull kërkimet në fushat kulturore dhe shkencore. Përpjekjet shkencore të mendimtarëve myslimanë, të cilët merreshin me problemet e fushave kulturore dhe shkencore, për të kapërcyer problemet e hasura, ishin të mendimit që të vinin në dyshim të kaluarën në tërësi dhe të fillonin zgjidhjen e problemit me një periudhë të caktuar. Për këtë arsye, edhe pse propozimet për të zgjidhur problemin shfaqen në mënyra të ndryshme, mund të thuhet se pika e përbashkët e tyre është kthimi në origjinë, kthimi në burime ose kthimi në tekstet hyjnore (nass). Këto qasje, të cilat theksuan kthimin në burimet kryesore të fesë, nga njëra anë, kur e krahasonin gjendjen e myslimanëve me Perëndimin, e pranonin që myslimanët kanë ngeluar prapa zhvillimeve dhe kërkonin një fajtor/përgjegjës për këtë, nga ana tjetër, u përpiqnin t’u gjenin zgjidhje problemeve shkencore dhe kulturore të imponuara nga modernizmi. Nevoja për të gjetur zgjidhje në disa çështje që i shqetësonin veçanërisht mendjet e njerëzve dhe për t’i shqyrtuar ato në një kornizë që do t’i plotësonte nevojat shoqërore i shtyu shumë mendimtarë të ballafaqoheshin me metodat që mbizotëronin në të kaluarën. Fokusin e këtyre ballafaqimeve dhe kritikave e përbënin kryesisht transmetimet që lidheshin me fushën e fikhut dhe kelamit. Për këtë arsye, mund të thuhet se theksi i hadithit, i cili vë në qendër transmetimin, është shumë i fuqishëm në lëvizjet rigjallëruese (ihja), ripërtëritëse (texhdid) dhe reformiste (isllah).